Nje hetim ne mitin pellazg

“Poshtë rrafshinës gjendet burimi nga i cili, dimrit, bluan mulliri, kurse verës nuk mund të bluhet se ai shteret. Përballë tij është kisha e Shën Shpëtimtarit. Ky thesar i është lënë tokës amanet, që mos t’ia lëshojë askujt përveç në ditën e Shën Gjonit, para ditës së Shën Pjetrit, pikërisht gjatë asaj kohe prej mesnate deri në prag të Shën Gjonit, deri në mesnatën e të njëjtës ditë. Që në fillim të çeljes, duhet t’i premtohet me be Shën Gjonit, se po ndërtohet kisha me anekset tjerë…”
Ky është testamenti i Skënderbeut, ku në bazë të kopjes së një dokumenti të ashtuquajtur “Testamenti“, mësojmë se Skënderbeu, që ishte nga Dibra, që qeverisi nga Kruja dhe vdiq në Lezhë, kishte përzgjedhur të fsheh thesarin përballë Bunës në kufirin turk. Shënoi Ismail Doda, Koha Javore nr. 841.
Ne këtu, për të ndihmuar e konkretizuar sa më tepër hetimet në mit, po shkëpusim vetëm listën e disa emrave të përmendur, që rezultojnë të përmenden në legjendë, si: Testamenti, Skënderbeu, Kufri, Shën Shpëtimtari, Shën Gjoni, Shën Pjetri, thesari, amaneti, toka, Dita e Shën Gjonit, Dita e Shën Pjetrit, mesnata e të njëjtës ditë etj.
Emrat e përmendur, në këtë rast të shkëputur nga thesari (THES+ARI) i kujtesës sonë folklorike, sikur joshë të merremi me këtë hetim për të ndërtuar sadopak atë që ka mbetur e ruajtur si folklor nga besimi i vjetër shqiptar – pellazgo-ilir, i cili në shumë çka na del se është një Dhjatë e Vjetër (por edhe më herët) e shkruar direkt nga Zoti në Pllakat e Moisiut (të humbura) e të cilat i përmendin se kanë ekzistuar të dy librat e shenjtë monoteistë: Ungjilli dhe Kur’ani dhe që për çudinë – rreth gjithë kësaj, është hetuar se si shqipja edhe sot, me fondin ekzistues që ka në dispozicion, sikur të mundëson që shumë qartë të kuptohet gjuha e vetë profetit Moisi. E asaj gjuhe të shenjtë që njihet si Vulgata – Ungjilli vullgar (popullor) i mbledhur nga shenjti ilir, Shën Jeronimi – si emër shumë i dashur edhe në mitologjinë e Anës së Malit i cili mbijeton edhe në mikrotoponime – si Shimija – Kravar …?! – Shën Jeremija. Andaj, duke mos veçuar ndonjërin nga emrat e përmendur, ne do të nisim rrëfimin tonë duke iu shtuar edhe disa emra dhe konstatime që do të prodhojnë një trajtim – një libër. Por, sa mund të jetë e vërtetë kjo legjendë për fshehjen e thesarit të prijësit në këtë vend – në kufi me turkun (dhe dy civilizimet), si amanet i tokës, sikur na e dëshmon edhe vetë gjetja së fundmi e thesarit – të varrosur në tokë, nga perandori Aleksandri i Madh (arit të mbretit maqedonas – Filipi), i gjetur poshtë një tume ilire. Mirëfilli dihet që Skënderbeu, origjinën e tij mbretërore e lidhte me familjen e Aleksandrit. Dhe ai ishte, sipas tij, Aleksandri i III dhe prandaj përzgjodhi të quhej edhe Skënderbe. Kurse, duke u marrë me letrat e tij diplomatike, në të cilat ai i shkruante Sulltanit dhe Alfonsit të 5, kuptohet, nëse përkthimi ishte i drejtë, na ra në sy, që duke folur për origjinën e tij, në kronikat e tija – që ai kishte cektë që ata, nëse nuk gënjejnë, ai ishte me origjinë hyjnore – të familjeve mbretërore arbërore, andaj, hetojmë që ai në letra thoshte: Unë dhe perënditë e mija (pra shprehej në shumës) e kjo, jo se ai ishte politeist, por mbase dëshironte të cekte se kishte perëndinë e tij, ashtu si mbretërit tjerë, të cilët edhe atë e kishin përzgjedhur si mbret për të udhëhequr njëlloj si sulltanët e tjerët, për të sunduar me popullin e tij. Andaj kjo duhet të jetë edhe zgjidhja e drejtë e enigmës, përse Skënderbeu, vazhdimisht shprehej në shumës rreth perëndive që ai u nënshtrohej?!
Sepse një gjë dihet, që gjithë mbretërit e kohëve të shkuara, besonin që e drejta historike për të sunduar me një popull si mbret u kishte “pikur nga qielli” – nga koha kur perëndia u dërgonte pellazgëve prijësin e vet si fat i zgjedhur – kader?!
Të kishin vallë shqiptarët, në këtë aspekt besimin e vet? Padyshim që po, mendojmë dhe argumentojmë që – po?! Për të arsyetuar punën e thesarit të fshehur të Skënderbeut, si stër-stërnip i Aleksandrit të Madh, duhet të argumentohet që thesari i mbretit maqedonas, po ashtu u gjet poshtë një kodre të formuar nga dheu – tume ilire. E nga kjo mund të dalë që, si praktikë e ngjashme, në mënyrë identike në Shas, vetë Skënderbeu, të ketë fshehur thesarin e familjes mbretërore të Gjon Kastriotit, ashtu siç ishte një trashëgimtar i familjes Ilire të Aleksandrit të Madh, rrënjët e të cilës të lidhin me mitin pellazg. Ashtu si të lidhë nga ana tjetër edhe vetë emri i babait të tij Gjonit, me zanafillën e familjes së krishterë të Shën Gjonit që dëshmoi para judëve të tërbuar profecinë (ardhjen e profetit), e Jezusit, dhe kjo i kushtoi me kokë. Është gjithashtu interesant se si te shqiptarët vetë emri Gjon, domosdo nënkupton burrin – trimin e drejtë, bukurosh, të dashuruar dhe tmerrësisht trim…?!
Të jetë edhe ky emër si amanet i shqiptarëve – mbetet një pyetje e hapur. Tjetër – ruajtja e thesarit me qëllim të dorëzimit të një pjese të tij mbretit – perandorit shqiptar të ardhshëm, kur të rikthehet “perandoria e humbur shqiptare” – sipas testamentit, dhe ndarja e tij për qëllim të ndërtimit të tempullit dhe për qytetarë, sikur na mëson se kujtesa jonë për besimin e vjetër shqiptar që kishim, ka mbetur i ruajtur në thesarin popullor folklorik si kujtesë dhe bindje e pashlyer. E pse u la, që ai të fshihej në Shas, kjo mund të jetë, për vetë faktin, që Shasi, ishte një grumbull i faltoreve – kishave (gjithsej 365?!!). Pohojmë se – kujtimin në Shën Gjonin dhe në Shën Pjetrin si njerëz – shenjë (të shenjtë) të zgjedhur, ne e kemi të njohur nga kujtesa popullore e legjendat edhe pa predikime misionarësh katolikë nga Vulgata e këtej…?! Dhe se në kujtim të çetës së profetëve të shkuar – simbolin e tyre – ne si shqiptarë, edhe në këtë kohë del se nuk e harruam. Ajo, jo që është pjesë e jona, por jemi vetë Ajo…?! Edhe shkrimet e shenjta të popujve tjerë monoteistë, nuk janë kurrgjë tjetër më shumë se sa miti shqiptar, veçse i shkruar…?!
Kujto për shembull në rrafshin kombëtarë, plisin dhe veshjen mortore me të bardha në Anë të Malit e cila mbijeton si traditë ende në Anë të Malit. Bile, plisi si element i origjinës profetike i familjes shqiptare na e dëshmon origjinën tonë si popull në besim të vetin origjinal edhe në momentin kur plisin iu vëmë në kokë në ritin e martesës. Vënia e kësulës në kokë është marrë nga filmi dokumentar i dasmës anamalase…?
Kështu, sa për plisin profetik – edhe sot praktikohet që ditën e martesës – nusja, para se të ulet në fronin e ofruar të shtëpisë së re (në Anë të Malit), asaj i vihet 3 herë kësula në kokë nga xhaxhai i saj dhe me këtë rit, sikur shpjegohet dëshira e fisit të nuses që të ruajë origjinën e familjes së shenjtë në gjenezë fisnike me një trashëgimtar mashkull – gjithnjë nga dajat. Vënia e kësulës nga përcjellësit mbi kokë të nuses – para se të ulet në fron – karrige të shtëpisë së re të burrit, del të jetë edhe sot funksionale sepse mbështetet në mitin pellazg.
Nëse miti është vetë betimi i vjetër shqiptar, atëherë plisi është vetë shqiponja dhe plotësojnë njëra-tjetrën. Adet ky – që të kujton magjinë – ritin epirot (ilir) – dijen e shenjtë albigjine, se si fëmija, duhet dhe mund të ngjajë nga dajat dhe të lind mashkull – për të shtrirë influencën dhe ruajtjen e gjinisë mbretërore, çka e simbolizon qeleshja si vulë hyjnore. Kështu ngjashëm sipas mitit vepruan mbretëreshat iliro-pellazge që nga Troja – nëna e Akilit, Olimpa, nëna e Aleksandrit e kështu ndodhë të ngjajë edhe sot.
A mos të jetë kjo një kujtesë edhe e dijeve të trashëguara hyjnore që ishin në funksion të mbretërisë së humbur të dinastisë Ilire i cili, si rit, ruan shumëçka nga miti i Olimpisë – nënës së Aleksandrit të Madh, e cila përmes tij – Aleksandrit, rikthej mbretërinë e dinastisë Ilire – mbi maqedonët – pasi bëri dashuri me Zeusin. Ajo, si duket, llogariste që fëmija që do të vinte në jetë – si fëmijë i Zeusit, do ta kthente mbretërinë e humbur, në dëm të mbretërisë maqedonase. Filipi atë, Olimpinë, e kishte rrëmbyer në mesin e shumë grave mbreti maqedonas që i merrte si plaçkë lufte…?! Pas lindjes së Zeusit – ai kurrë nuk e deshi si djalë të vetin Aleksandrin, përveç se e adhuronte nga frika e ndëshkimit të vetë Zeusit i cili, i transformuar në një gjarpër, i kish mbarësuar bashkëshorten Olimpi, me gjak të familjes mbretërore të mundur ilir. Aleksandri e dinte këtë dhe ishte plotësisht i bindur që kishte mision të rikthejë mbretërinë e humbur të nënës Olimpi…?!
Çfarë e vërteton këtë?
Jo vetëm Aleksandri i Madh në familjen e tij, por edhe në ushtrinë e tij dhe gjeneralët e vet, pa marrë parasysh që ai i printe një ushtrie maqedonase, ai praktikonte që si gjuhë ushtarake dhe në familjen e tyre të aplikohej vetëm shqipja. Këtë ai po duket se e kishte bërë një normë të pashkruar dhe se ushtarëve të vet, në rrugën e pushtimeve, iu toleronte të martoheshin me femra të vendeve tjera, por nëse e bënin këtë, atëherë doemos bashkëshortet e tyre duhej që fëmijët t’i edukonin në gjuhën e burrave.
Gjithashtu, sipas moralit pellazg – ilir, ai iu kishte ndaluar ushtarëve të vet të dhunojnë femra, dhe dihet që dy ushtarë të vet i dënoi me vdekje vetëm sepse kishin dhunuar dy femra. Kjo arriti dhe u bë normë e besimit ilir edhe atëherë kur ushtarët e tij dezertonin dhe kur ndodhte kjo, familjet e ushtarëve vazhdonin që në familjet e tyre të komunikonin shqip dhe të ruanin traditën e trashëgimisë ilire. Nëse dikush mund të thotë: pikërisht nga këto rregulla të pashkruara?! 

Përgjigja është më se e lehtë e argumentueshme përmes gjuhës së hunzëve – shqiptarëve të Pakistanit, si ish ushtarë të Aleksandrit të Madh – 6 mijë sish, të cilët dezertuan dhe diku poshtë maleve të Himalajeve vendosen të stacionoheshin sepse – thoshin, pushtimet e reja për të kërkuar “Bashkën e Artë” nuk kishin më kuptim. Dhe kështu ndodhi. Ushtarët e tij martuan atje me femra vendase duke iu imponuar atyre në familjet e veta që të ruanin përdorimin e besimit ilir – festat e shtëpisë dhe të flisnin gjuhën shqipe të cilën vetë gratë e tyre u mësuan ta quanin – si gjuhë e burrave?! E kështu sot kjo gjuhë e hunzëve njihet si gjuha burrashki dhe për tërë kohën nuk pranuan besimet e popullsive vendase. Andaj, për këtë, vendi i tyre edhe sot quhet me emrin Qafirstan, vendi i qafirëve – jobesimtarëve?!
Është interesant që së fundmi, shteti pakistanez bëri përpjekje t’i fuste në islam, u ndërroi edhe emrin në Nuristan pasi u kishte ndërtuar edhe një Xhami e në të cilën thuhet se rrallë shkojnë duke mbetur sërish një Qafiristan?! Ndoshta një ekspeditë e gjerë studimore multidisiplinare të shkonte atje do të ishte me interes.